خوابگاه (مفرش):
عشاير قشقايي از مفرش براي جاي دادن رختخواب و البسه استفاده مي کنند. اين محصول به شکل مکعب مستطيل بوده و اندازه آن تقريباً 80×80×50 سانتيمتر است که به وسيله بندهاي چرمي و قلاب هاي نر و ماده بسته مي شود. در دو طرف مفرش دو دستگيره چرمي دارد. مفرش از وسايل اصلي هر سياه چادر و هر خانواده ايلي است.
تار مفرش از نخ و پود آن پشمي است و رنگ هاي به کار رفته در آن بيشتر قرمز، سرمه اي و آبي است. نقش هاي مفرش محدود است و اين به علت شيوه بافت آن است، در حقيقت رنگ به وجود آورنده نقش در مفرش است و نوع بافت در همه نقوش يکسان است. روش نگهداری آن حفاظت از بيد،رطوبت مداوم، حرارت و آتش، اشعۀ مستقیم و مداوم خورشید، سفید کننده های شیمیایی و اشیاي نوک تیز و بُرّنـــــده می باشد و با آب ولرم و صابون و شوينده هاي معمولي و غير اسيدي قابل شستن می باشد.

                                           شناخت ایلات قشقایی که به گبه بافی مشغولند:

طایفه عمله

تیره ای هستند که مردمان کاری و زحمتکش دارندودستبافته های این ایل از مرغوبیت بالایی برخورداراست وگبه های انان بسیار مرغوب است،مخصوصا گبه های سبز ترنج در ایل تکه بازلو

از طایفه عمله ونیز درمیان قشقایی ها گبه های تیره ارد کپان از طایفه عمله بسیار زیبا واز معروفیت خوبی برخوردار است.شیوه بافت انها ترکی وفارسی است،گبه ها بر روی دارهای افقی(زمینی)بافته می شود.(طرح شیروتصویر نادرشاه وطرحهای تخت جمشیدی درایل تکه بازلو بافته می شود)محل استقرار این طایفه در اطراف لار،فیروزاباد،خونچ،دیرم وقسمتی ازمنطقه فراشوند وقیروکارزین می باشد.ومحل استقراردر ییلاق اطراف اباده،اس وپاس وخسروشیرین می باشد. 

ایل کشکولی بزرگ وکوچک:

 به زبان ترکی صحبت می کنند ،کاملا به سبک چادرنشینی زندگی میکنند ومدام در حال کوچند .     زندگی انها ازطریق دامداری ودامپروری و فروش دستبافته ها تامین می شود وقالیچه های انها بسیار معروف است. در گبه بافی از شهرت خاصی برخوردارند. نوع بافت انها فارسی  وترکی بوده وازرنگهای شفاف وروشن استفاده می کنند،پشمهای مورد مصرف در دستبافته ها   توسط دست ریسیده می شود و رنگرزی خامه ها به روش طبیعی با رنگها ی گیاهی انجام می شود. چله کشی به روش فارسی و ترکی  بر روی دارها ی زمینی افقی انجام می شود، جنس چاهها،پودها وخامه ها از پشم است. این طایفه در گبه بافی پس از طایفه عمله معروفیت دارند. معروفترین طرحها ی این طایفه طرح شیرتک یا جفت شیر می باشد و دیگر طرحها ی هندسی در

بافت گبه های این طایفه مرسوم می باشد.

قشلاق طایفه کشکولی بزرگ در منطقه ماهو میلاتی در جنوب ممسنی می باشد. ییلاق این طایفه در شمال غربی استان فارس اطراف کاکال، کمهر، در کل شمال غربی استان فارس می باشد.

قشلاق طایفه کشکولی کوچک اطراف قیر کارزین ، دهستان هنگام، جنوب غربی فیروز اباد ،خونچ و روستای زاخویه و روستای جگردان می باشد. ییلاق طایفه کشکولی کوچک در جوار طایفه کشکولی بزرگ در اطراف کمهر می باشد

طایفه دره شوری:

دستبا فته های انها بسیار مرغوب است. معمولااز گره ترکی در بافته ها ی خود استفاده می کنند و در گبه بافی از تبحر خاصی بر خوردارند. و گبه ها یشان کلا از جنس پشم می باشد ونوع انها به روش فارسی است که بر روی دارهای افقی بافته می شود.

این طایفه در گبه بافی پس از دو طایفه عمله و کشکولی قرار دارد، طرح و نقش گبه های این طایفه بسیار متنوع می باشد. از معروفترین تیره های این طایفه می توان تیره شکر لو،ایزد لو، ایمانلو، نره ای ها وزاهدی ها را نام برد.حدودا در منطقه چنار شای جان یا کازرون هستند. قشلاق شان در اطراف کازرون و نزدیک بوشهر و برازجان می باشد. ییلاق انها درقسمت سرد سیر اطراف کوه اپادانا و منطقه یاسوج می باشد.

طایفه شش بلوکی:

در گبه بافی مشهورند گویش انها ترکی است و در دست بافته ها ی خود از گره ترکی استفاده می کنند.پس ازطایفه دره شوری طایفه شش بلوکی درگبه بافی مهارت زیادی دارند.گبه های تحت عنوان شورباخورلو بسیار معروف است.در اطراف شهرستان اباده ساکن می باشند وجز گبه های

تیره شورباخورلو،تیره هیبت لووتیره دوقزلو ازطایفه شش بلوکی دربافت گبه بسیار معروف می باشند.درفصل سرما به منطقه فراشوند ودهستان دوجگال ومنطقه دیرم ودشت پلنگ که درکل قسمت جنوب غربی بخش فراشوند کوچ می کنند ودر فصل گرما به منطقه اباده وخسروشیرین ومنطقه اس وپاس کوچ می کنند.

طایفه فارسی مدان:

این طایفه که در گبه بافی پس از طایفه شش بلوکی قرار دارد وگبه های این طایفه همانند طوایف دیگر معروفیت چندانی ندارد.دستبافتهای دیگری در این طایفه بافته می شود،اما گبه که جزویکی از دستبافتهای این طایفه می باشداز معروفیت ومرغوبیت بالایی برخوردار نیست.

قشلاق این طایفه در اطراف برازجان وبوشهر همسایه وجوار طایفه دره شوری میباشند.در فصل

ییلاق این طایفه در اطراف اپادانا وقسمتهای شرق یاسوج کوچ میکنند.

استان فارس از گذشته بسیار دور یکی از مهم ترین و بزرگ ترین مراکز ایل نشینی به شمار می رفت . ایلات قشقایی ، خمسه، ممسنی  و بختیاری به بافت گبه اشتغال داشتند و بهترین گبه ها کار ترکان قشقایی فارس می باشد که خارج از کشور از اعتبار خاصی برخوردار است. سرزمین فارس یکی از بخش هایی است که محل زندگی عشایر می باشد و بیش از دو سوم از سرزمین فارس محل زندگی عشایر و ایلات مختلفی است که در طول سالیان دراز در این منطقه گرد هم جمع شده اند. از ایلات مهم مسکون در فارس ایلات قشقایی ، خمسه ، ممسنی ،بختیاری می باشند که در نقاط کو هستانی پراکنده شده ان

قالی بافی پیشه و هنری است که در میان دختران و زنان این ایل مرسوم است و دست بافته های آن ها بنام قالیچه هایی ترکی شیرازی شهرت پیدا کرده است که بیشتر جهت استفاده های شخصی و یا به عنوان جهیزیه بافته می شوند وبه این لحاظ کمتر در معرض خرید و فروش قرار می گیرند .

بافندگی قشقایی ها مانند سایر عشایر بر روی زمین و بر روی دارهای افقی و بدون نقشه صورت می گیرد و بطور معمول هنگام بافندگی از قالیچه دیگری که به آن دستور می گویند الهام گرفته و کار بافت را انجام می دهند . 
همسر یکی از مستشرقین فرانسوی بنام « مادام دیولافوا » در کتابی به عنوان ( مسافرت دیولافوا به ایران و کلده ) در شرح خاطرات سفری که در سال 1884 میلادی به اتفاق شوهرش به ایران داشته درباره قالی بافی عشایر فارس چنین می نویسد « ... چادر قبایل فارس انسان را از آفتاب حفظ می کند ولی از سرما نگهداری نمی کند ... » در انتهای چادر دستگاه قالی بافی وجود دارد که بر روی زمین گسترده شده است . وقتی که ایل کوچ می کند این دستگاه را لوله کرده و بر قاطر و یا الاغ بار می کنند و هر جا که دوباره منزل کردند دستگاه را گسترانیده و مشغول کار می شوند . بنابراین اگر به واسطه انتقال دستگاه حاشیه فرش کج شد و رنگ ها اختلافی پیدا کردند باید زنان ایل را معذور داشت . این زنان بدون نقشه کار می کنند و راهنمای آنها فقط آموزش های خانوادگی است که از مادرها به آنها می رسد هم چنان که دستور رنگ آمیزی را هم یاد می دهند . رنگ های نباتی را که آن ها به کار می برند ثابت و بادوام هستند و در آفتاب و باران تغییر نمی کنند و برای دو یا سه نسل قابل استفاده می باشند ... » 

ایل قشقایی به شش طایفه به شرح زیر تقسیم می شوند : عمله ، شش بلوکی ، دره شوری ، فارسی مدان ، کشکولی بزرگ و کشکولی کوچک که در میان طوایف مزبور قالی بافی در میان تیره کشکولی بزرگ از اهمیت بیشتری برخوردار است . 
بیشتر قشقایی ها تار و پود فرش های خود را از پشم انتخاب می کنند . گاهی پشم بز و شتر را نیز بکار می برند . تار فرش های آنها ضخیم و به رنگ های قهوه ای مایل به سیاه می باشند . پرز دست بافت های آنها بلند و رنگ های مسلط در فرش های این ایل قرمز ، قهوه ای ، آبی و زرد طلایی می باشند . قشقایی ها بطور معمول در اندازه های ذرع و نیم و پرده ای وشش متری و مربع چهار متری 
می بافند . 
گره فرش های آنان از نوع باز و به عبارت دیگر از نوع گره فارسی است . بافنده های خوش سلیقه ایل گاهی ، در کناره دست بافتهای خود منگوله های زیبا و رنگارنگی می دوزند . کیفیتی است که در برخی از فرش های قدیمی لرستان و ساروق نیز دیده می شوند . 
قشقایی ها علاوه بر بافت قالی و قالیچه برای رفع احتیاجات خود و یا بر حسب تقاضای بازار به کار بافت رو اسبی و خورجین و جای رختخواب و هم چنین گلیم های ساده و یا سوزنی شده نیز 
می پردازند . اگر این دست بافت های قشنگ و شاد در بین عشایر چادر نشین محملی بر روی اسب و قاطر دارند ، در عوض در آپارتمانهای مجلل اروپائی مکانی بر روی کاناپه و یا مبل برای خود یافته و یا جای گزین تابلوهای نقاشی در روی دیوارهای داخلی ساختمان می شوند . 

بافنده های ایل قشقایی از روی طرحی که به نام هزار گل معروفیت پیدا کرده و گاهی نیز با نام نقش ناظم شناخته می شوند قالیچه های جا نمازی ظریفی می بافند که در بازارهای داخل و خارج بسیار مورد استقبال است . این طرح را به دلیل نقش ها و آذینه هایی که بر روی آن منقش است بی مناسبت نیست که طرح « سرو و سوسن » نیز بنامیم . 
طرحی است که در متن فرش به صورت محرابی طراحی شده است و ستونهای این محراب را دو نیمه طولی درخت سرو که به حاشیه متن چسبیده اند تشکیل می دهند . سرستونها و به عبارتی نوک درختان سرو به وسیله قوس کنگره دارای به یک طرف دیگر متصل شده و قوس دیگری با اتصال زیرستون ها به یک دیگر کف محراب را می سازند . از گلدان بزرگی که بر کف محراب نهاده شده است شاخه های مملو از برگ ها و گل های نرگس و سوسن که در دشت های فارس به وفور می رویند و توأماً با درخت سرو که به نمادهای طبیعی شهر شیراز معرفیت یافته اند همراه با سایر ترکه های گلدار بیرون آمده و تمام زمینه فرش را می پوشانند . 
اکثر پژوهش گران مبداء پیدایش این طرح را در میان بافنده های قشقایی جستجو می کنند در حالی که شماری دیگر از آن ها این طرح را از هندوستان می دانند . یان بنت یکی از صاحب نظران فن در کتابی تحت عنوان « قالیچه ها وقالی های جهان » در مورد این طرح چنین اظهار عقیده می کند که قالیچه ای با طرح هزار گل قشقایی تقلیدی از فرش های هندی مغولی این طرح هستند . در صورتی که محققان ایرانی مستندات دیگری را ارائه می کنند از جمله به نقش هایی اشاره می کنند که با پیروی از این طرح بر روی کاشی کاری های مسجد گوهرشاد مجسم شد که قدمت آن ها بسیار جلوتر از کهن ترین فرش های هندی بافته شده با این طرح می باشد . 

طرح های ترنجدار ، بته ای ، درختی ، مرغی ، گل سرخی و محرابی که دل خواه بافنده های این ایل می باشند همگی در سبک های هندسی و شاخه شکسته بافته می شوند . فرش های قدیمی آن گاهی تحت تأثیر نقشه های قفقاز به ویژه ناحیه شیروان می باشند . یکی از علائم تشخیص بافته های قدیمی این ایل از فرشهای قفقاز این است که تار فرش های قشقایی قهوه ای مایل به سیاه است در حالی که دست بافته های قفقازی تارهای روشن تری دارند . 
قشقایی ها هم چنین قالیچه هایی با طرحی کاملاً مشخص که اصطلاحاً « گبه های شیری » نامیده می شوند نیز می بافند . در متن این گبه ها به طور معمول نقش یک یا دو شیر بزرگ در قسمت میانی فرش و یا چند شیر در ردیف های موازی دیده می شوند . با توجه به سوابق تاریخی و معتقدات مذهبی و سنتی و اهمیتی که شیر در میان اهالی این سرزمین دارد به نظر می رسد که طرح و بافت گبه های شیری از ابتکارات عشایر فارس و از جمله قشقایی ها باشد . حجت ما در بیان این مطلب وجود نقش شیر در کتیبه های تخت جمشید و بسیاری از سکه ها و ظروف و بافته های دوره ساسانی و همچنین تجلیلی است که مردم این خطه از بزرگان و دلاوران خود با قرار دادن شیرهای سنگی بر روی قبرهای آن ها می نمایند . ( مانند شیرهای سنگی گورستان های دشت ارژن شیراز و دشت روم در یاسوج )

منبع: بانک جامع اطلاعات فرش و دست بافته های ایران

جُــل اسب :
يكي از دست بافته هاي زيبا و عشايري "جــُل اسب" نام دارد. جــُل، دستبافته اي است كه به منظور تزیينات اسب و شتر تهيه مي شود. جُـــل اسب هم نقشِ گرم نگاهداشتن و عرق گير اسب را دارد  و هم جنبه تزیيني و تشريفاتي  كه در مورد شتر، مورد تزیيني دارد. بدنه اصلي جُـــل،‌ يك مستطيل است  كه  دو دستك به آن وصل شده كه اين دستك ها، پشت اسب را مي پوشاند. تفاوت جُــــل اسب با جُـــل شتر  درآن است كه جُل شتر بزرگتر از جُــل اسب مي باشد و توسط دو قطعه پارچه به يكديگر دوخته شده تا كوهان شتر از آن بيرون بماند. به طور كلي در بيشتر مناطق ايران جُل اسب و شتر با اشكال  و تزیينـات گوناگون توليد مي شود و به صورت گليم، قالي، جاجيم، و سوزني تهيه مي گردد.

برگرفته از کتاب قوم قشقایی

یکی از هنرهای زنان قشقایی ،قالیبافی است که با انگشت های خود نقش های 

زیبایی را خلق می کنند که در جهان کم نظیر است.به طور مثال نوزدهم آبان ماه

1373 شمسی در قصر قدیمی و مجلل پارک شهر وین، جایزه ی اُسکار به بهترین

فرش سنتی دست باف جهان از نظر کیفیت و اصالت به فرش ایرانی، "آرا بافت"

قشقایی از فیروزآباد تعلق گرفت.زنان در پیاده کردن طرح و نقشه های قالی، از

روایات گوناگون و قصه های افسانه ای الهام می گیرند.یکی از نقش های معتبر

قالی قشقایی، نقش ناظم است که داستان جالبی دارد.ناظم الملک در شیراز

خانه ای داشته که معماری سر در ورودی آن بسیار زیبا بوده است.جهان بی بی

با دیدن این سر در، نقش را وارد قالی قشقایی می کند.

                                           طرح کله اسبی چیست؟

نظرات شما عزیزان:

افسونafsane.

ساعت11:23---20 آبان 1397

[وب سایت] - [ایمیل]

متن بسیار کامل و جامع بود... دوست دارم سیو کنم و چندبار دقیق بخونمش

زينب پولاديان

ساعت8:53---16 مرداد 1396

[وب سایت]

باسلام
تصاوير خيلي زيبابود ممنونم ي تصوير از مفرش كوچيك با اندازش بزارين

Mahdi Omidi Jafari

ساعت23:50---14 فروردين 1396

- [ایمیل]

Quarterly of Producers and Exporters of Iran Hand-Woven
معرفی نشریه بین‌المللی و تخصصی فرش ایران

#فصلنامه_فرش_دستباف به صاحب‌امتیازی‌ "اتحادیه‌ تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران" با بیش از دو دهه سابقه در عرصه مطبوعات کشور، به موضوعات تخصصی مرتبط با تولید و صادرات فرش دستباف ایرانی و نقد و بررسی اخبار این صنعت به‌عنوان هویت و هنر اصیل ایرانی و انعکاس فعالیت ایرانیان و تاجران مرتبط با صنعت و تجارت انواع فرش، گلیم، گبه، محصولات فرشبافت، ترمه، سوزن‌دوزی و... در سراسر جهان می‌پردازد.
این نشریه بین فعالان حوزه صنعت فرش شامل: اعضا و نمایندگان اتحادیه‌های تولیدکننده، صادرکننده، فروشنده، بافنده، مرمت کار، رنگرز، کارخانه‌های قالی‌شویی، نمایندگان اتحادیه، شرکت‌های تعاونی شهرستان‌ها و روستاها، هنرمندان مختلف، داوران جشنواره فرش برتر، دانشکده‌های هنر و فارغ‌التحصیلان رشته فرش و صنایع‌دستی و... عرضه می‌شود. همچنین در برخی پروازهای شرکت‌های هواپیمایی داخلی ایران، مجامع تخصصی و نمایشگاه‌های داخلی و خارجی مرتبط به فرش، لابی و اتاق‌های هتل‌های چهار و پنج ستاره، شرکت سهامی فرش ایران، مرکز ملی فرش ایران، موزه ملی فرش ایران، انجمن علمی فرش ایران، وزارتخانه صنعت- معدن- تجارت، سازمان میراث فرهنگی- صنایع‌دستی و گردشگری، اتاق بازرگانی و شعبات استانی، اتاق تعاون و زیرمجموعه‌های استان‌ها، انجمن‌های دوستی با کشورهای دیگر، سفارتخانه‌های داخل کشور، شرکت‌های طراح و دکوراسیون داخلی، تولیدکنندگان مبلمان، باشگاه‌ها و دیگر مراکز دولتی، برخی از مراکز تجاری- اداری تهران و شهرستان‌ها، کتابخانه‌های تخصصی مرتبط، به‌صورت رایگان توزیع می‌شود.
ازآنجاکه مقرر است بر اساس تفاهم‌نامه با رایزن فرهنگی وزارت امور خارجه، به‌زودی این نشریه در 70 کشور جهان ازجمله: کشورهای آسیای میانه، اتحادیه اروپا، حوزه خلیج‌فارس، شرق آسیا، شمال آفریقا، استرالیا، آمریکای جنوبی و... ارسال و توزیع شود، در حال حاضر به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی و زبان چهارم (آلمانی، فرانسه، روسی، ترکی، چینی، هندی...) به چاپ می‌رسد. جهت اثرگذاری بیشتر این نشریه آمادگی پذیرش نمایندگی و اعطای شعبات در دو بخش بین‌المللی (کشورهای دیگر) و یا استان و شهر مربوطه را نیز دارد.
از برنامه‌های آینده نزدیک این نشریه شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و برون‌مرزی مرتبط و معرفی فرش اصیل ایرانی است، که می‌تواند ضمن فرصت سازی در بخش تجاری، بستر مناسبی را برای تبلیغ و عرضه محصولات و دستاوردهای صاحبان کالا را به دنبال داشته باشد.
بر این اساس مزید امتنان خواهد بود اگر با تماس خود جهت ارسال مطالب، معرفی و عرضه انواع محصولات دستبافت و یا صنایع‌دستی، مصاحبه و بیوگرافی، انتشار مقالات پژوهشی، انعکاس اخبار، درج تبلیغات و آگهی بازرگانی، تبلیغات محیطی، خبرنگار افتخاری، ارسال عکس‌های زیبا و سوژه‌های مربوط برای درج در نشریه، تبادل لینک در سایت و فضای مجازی، و هرگونه ایده و طرح دیگر... ما را در بهتر شدن محتوای این نشریه یاری نمایید.
مقتضی است در صورت تمایل به همکاری مطالب و اطلاعات مربوط به محصولات یا خدمات خود را به‌طور مشخص و به زبان دلخواه به دفتر مرکزی فصلنامه ارسال نمایید. امیدواریم با یاری شما دوست ارجمند و

A.p

ساعت17:22---30 بهمن 1395

[وب سایت]

عالی

مینایی

ساعت23:09---12 بهمن 1393

[وب سایت]

سلام دوست عزیز.من صرفا برای دیدن طرح کله اسبی بیرجند آمده بودم.شما که زحمت توضیحات رو کشیدی یه تصویر از این نقشه کله اسبی هم میگذاری بد نبود.

احمد علیزاده"مونس"

ساعت15:34---25 دی 1393

- [ایمیل]

سلام
کاش من هم قشقایی بودم...[گل][گل]
زندگی و حیات قشقایی چنان با طبیعت و سنت قدیمی گره خورده است که بدون طبیعت و زنده نگه داشتن مراسمات سنتی امتیاز آنچنانی نمی توان بر آن قائل شد.
بنده به زندگی سنتی و طبیعت بسیار بسیار علاقمند هستم همچنین غیرت و هیبت زنان قشقایی که دوشادوش مردان قشقایی در کارهای زندگی روزمره اعم از اسب دوانی، تیراندازی و مشارکت دارند از این جهت خیلی برایم جذاب و جالب هست لذا از ته دل همیشه آرزو می کنم ای کاش من هم قشقایی بودم.
قشقائی ها را خیلی دوست می دارم.

بنده از ترکان آذربایجان بوده و گاهی شعر می سرایم برای دسترسی به برخی از غزلهای عاشقانه و غیره حقیر می توانید به وبلاگم سر بزنید:
www.yavar-40.blogfa.com
www.yavar40.blogfa.com

نادري

ساعت12:06---6 مرداد 1393

[وب سایت]

ائلم قشقايي ،قورخماز ائلم ، سينمز بئلم ....

محسن احمدپور

ساعت13:38---30 تير 1393

[وب سایت] - [ایمیل]

باسلام وخسته نباشید
ازاینکه زحمت کشیدید فرهنگ قشقایی را یادآوری کردید ممنون ومتشکرم

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: